22 Mei 2023
‘n Groep geskiedkundiges, die Vryheid History Diggers het 269 voorlaaiers in Vryheid in KwaZulu-Natal opgegrawe, wat vermoedelik deur Engelse soldate van die Zoeloes afgeneem is.
Volgens die groep vermoed hulle dat die wapens reeds 144 jaar hier begrawe gelê het. Die Vryheid History Diggers maak gebruik van metaalverklikkers om wapens en ander geskiedkundige artefakte te vind.
Riaan Leeuwner, verbonde aan die groep sê die kans is goed dat daar nog wapens in die gebied gevind sal word, weens die grootte van die put. Hy meen daar kan nog tussen 1500 en 4 000 voorlaaiers gevind word. Hy sê al die voorlaaiers se loop-punte is platgeslaan voor dit begrawe is.
Volgens Leeuwner is die wapens van die Zoeloes afgeneem, ‘n maand na die Anglo-Zoeloe-oorlog tot ‘n einde gekom het.
“Ons vermoed dat die wapens in 1879 deur die Engelse by die Mdlalose-groep in die omgewing van Vryheid afgeneem is.” Volgens hom het die Engelse die kolwe van die voorlaaiers vir brandhout gebruik, en het die groep dus lank gewonder oor waar die lope is.
Leeuwner beskryf dié vonds as die vonds van die dekade, of moontlik die eeu. Knope van Engelse uniforms is ook in en om die put gevind. Die wapens is reeds aan verskeie museums geskenk.
